در جهان جلیلی و پزشکیان چه می‌گذرد؟ 

زی‌سان: آخرین دوئل مسعود پزشکیان و سعید جلیلی، دیشب (سه‌شنبه / ۱۳ تیر) برگزار شد تا تفاوت‌های فضای گفتمانی و رویکرد‌های دو طرف بیش از بیش برای آحاد جامعه نمایان شود. شکاف میان نگاه دو طرف آن‌چنان عمیق بود که انگار پیروزی یکی به معنای حذف کامل دیگری از صحنه است. 

به گزارش «زی‌سان»، سعید جلیلی و مسعود پزشکیان تنها از دو جریان متفاوت و رقیب سیاسی نیستند بلکه نگاه آنها به جهان و پیرامون خود فرسنگ‌ها با یکدیگر فاصله دارد. انگار آنها از دو منظومه جدا آمده‌اند و هر یک جهانی متفاوت برای خود دارد. 

شاید چنین گفته شود که هر دو بر بسط عدالت، ظلم‌ستیزی و حمایت از مستضعفان تاکید دارند، اما واقعیت آن است که تفاوتی بنیادی در نگاه آنها به ظالم، مظلوم و برابر وجود دارد. تفاوت محدود به جبهه‌بندی سیاسی نیست بلکه آنها دو جهان متفاوت را برای خود دارند و دو جهان متفاوت را نیز برای مردم می‌خواهند. در ادامه به بررسی ریز تفاوت دیدگاه‌های این دو نامزد انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم پرداخته می‌شود. 

در‌های باز پزشکیان و در‌های بسته جلیلی به سوی جهان غرب

پزشکیان و اطرافیانش قائل به موازنه مثبت در روابط خارجی هستند. آنها همزمان با نگاه به جهان شرق و پیرامون بر ارتباط با جهان غرب و بهره‌گیری از فرصت‌های همکاری با آنها نیز تاکید دارند. بر خلاف پزشکیان، نگاه جلیلی و همراهانش به غرب در قالب روایت جهان استکبار و کفر قابل ترسیم است. آنها غرب را همچنان نماد شر، استکبار و شیطان صفت می‌دانند که خیری در رابطه گرفتن و نزدیکی به آنها نیست. 

در همین چارچوب مسعود پزشکیان به ارتباط تجار و بازرگانان داخلی با جهان غرب و شرق تاکید دارد. او و همراهانش باور دارند که مشکلات کشور بدون ارتباط با جهان غرب قابل حل نیست، اما تیم جلیلی باور دارند که بدون غرب می‌توان رفاه و ثبات را به کشور بازگرداند. از نگاه آن‌ها غرب دشمن است و باید با شرق متحد و همراه شد. 

تحریم‌های کمرشکن یا کاغذپاره‌های بی‌ارزش

شاید شدیدترین اختلاف‌نظر پزشکیان و جلیلی در حوزه نگاه به تحریم، مذاکرات هسته‌ای و مساله FATF باشد. در این زمینه جهان آنها آن‌قدر با یکدیگر متمایز است که حتی یک درصد هم نمی‌توان اشتراک‌نظر یافت. از نگاه مسعود پزشکیان و تیم همراه او با قفس کشیدن دور ایران و ادامه تحریم‌ها پول ملی را نابود می‌شود. آنها ماندن در لیست سیاه گروه اقدام ویژه مالی (FATF) را تحمل نمی‌کنند و معتقدند که حتی یک ثانیه هم نباید برای رفع تحریم‌ها درنگ کرد. 

آن‌ها اروپا و آمریکا را تهدید و بحران برای ایران نمی‌بینند و خواهان مذاکره جدی با آمریکا و اروپا برای توافق هسته‌ای و رفع تحریم‌ها هستند. از نگاه تیم پزشکیان، تحریم‌ها نه تنها فرصت نیستند بلکه عامل بحران، رنج و فساد‌های ناخواسته‌اند. آنها معتقد به اصل مذاکره بر مبنای بده و بستان هستند، اما نه تسلیم در برابر اراده قدرت طرف مقابل. آنها می‌گویند نباید تمامی تخم‌مرغ‌ها را در سبد شرق بگذاریم. آن‌ها می‌گویند اگر می‌خواهیم در بازار تجارت جهانی حضور داشته باشیم باید قوانین FATF را بپذیریم. 

در سوی مقابل پزشکیان و همفکرانش، سعیدجلیلی با وجود عدم باور به نقش تحریم‌ها بر وضعیت بد اقتصاد و مسائل جدی کشور می‌گوید، برای دولت خود برنامه‌هایی از جمله: تعامل گسترده با کشور‌های خارجی، توسعه ارتباطات با کشور‌های دارای نقاط مشترک، غیرفعال‌سازی اهرم فشار اقتصادی دشمن برای همیشه و حل مشکل تورم با اقتصاد مقاومتی را در دستور کار دارد. او بر این باور است که برای تامین سرمایه نباید خود را معطل چند کشور کرد که بیاید و بعد از یک مدت برود. باید سرمایه خارجی قابل اعتماد و اتکا باشد. باید برای استفاده از سرمایه خارجی برنامه داشت. باید توافق‌های ۲۵ ساله عملی شود تا مردم ثمره آن را ببینند.

در جهان جلیلی هیچ باوری به احیای برجام، مذاکره با غرب برای توافق وجود ندارد. او می‌گوید آنها کشور‌هایی هستند با نقاط اشتراک اندک، باید به دنبال کشور‌های همسو برای تجارت گشت. نگاه او به شدت پیرامونی و شرق‌گرا است و معتقد است تحریم یک فرصت برای توجه به فرصت‌ها، منابع وطرفیت‌های داخل کشور و تمرین ایستادگی است. او می‌گوید: باید در داخل تحریم‌ها را بی‌اثر کرد. آن‌چنان که در یکی از مناظره‌هایش بیان کرد: شهید رئیسی نشان داد می‌توان ۱.۵ میلیون بشکه نفت فروخت؛ البته دغدغه ما نباید فروش نفت باشد. کسی که نفت ما را می‌خرد آن را به فرآورده تبدیل کرده و ۱۰ برابر قیمت نفت به ما می‌فروشد. اگر ۱۰ پالایشگاه داشته باشیم می‌توانیم نفت منطقه را بخریم و به فرآورده تبدیل کنیم و هزاران شغل ایجاد کرده و برای کشور ارزآوری کنیم.

نگاه متفاوت به زنان؛ گشت ارشاد خوب در مقابل گشت ارشاد بد

در حوزه مساله زنان، گشت ارشاد و آزادی‌های اجتماعی دو طرف نگاه بسیار متفاوتی دارند. به بیان بسیار ساده سعید جلیلی موافق کامل عملکرد و ادامه حضور گشت ارشاد است. او در جریان انتخابات اخیر می‌گوید: در دولت من طرح نور (گشت ارشاد) حمایت خواهد شد؛ زیرا عمل به قانون است!

علاوه بر جلیلی، امیر حسین ثابتی، نماینده مجلس و مشاور سعید جلیلی معقتد است: زنان بدون روسری را بدتر از "فاحشه"‌ها هستند. او معتقد است، زنان بدون حجاب پول می‌گیرند تا روسری بردارند و جامعه را به لجن بکشند! حالا این جریان می‌خواهد ریاست جمهوری را به دست بیاورد و نگاهش را در عمل اجرایی کند. البته نماینده جلیلی - مریم اشرفی گودرزی - گفته است زنان و دختران نگران نباشند، زیرا آنها را به خاطر موضوع حجاب شلاق نخواهیم زد و فقط تنبیهات ملایمی (!) مانند بردن به یک جای خاص برای اخذ تعهد، جریمه نقدی و زندان خواهیم داشت.

در سوی مقابل سعید جلیلی، مسعود پزشکیان به صراحت اعلام کرده که مخالف سرسخت گشت ارشاد است. او در این زمینه می‌گوید: یعنی چی که زن و دختر مردم را به‌خاطر یه تار مو تو خیابون با اون شکل تحقیرآمیز بازداشت می‌کنید؟! همچنین، پزشکیان اخیرا با "تاریک" خواندن طرح "نور" مخالفت خود را با "گشت ارشاد" برای چندمین بار به طور علنی بیان کرد و گفت: این برخورد‌ها با زنان و دختران گناهی بزرگ است که هیچ مبنای دینی ندارد و باید جمع شود و من تضمین می‌دهم تمام قد مقابل این موضوع بایستم.

یک اقتصاد بحران زده با دو رویکرد متفاوت

تنها اتفاق‌نظر جلیل و پزشکیان این است که اقتصاد کشور مریض است و نیاز به درمان دارد. هر دو می‌خواهند تورم را کنترل کنند، اما راه آنها بسیار از یکدیگر متفاوت است. جلیلی به نقش حداکثری و مداخله کامل دولت در اقتصاد باور دارد و معتقد است: یک دولت نقش آفرین می‌تواند بستر رشد اقتصادی را فراهم کند و رشد اقتصادی فقط با سرمایه گذاری خارجی انجام نمی‌شود. 

از نگاه جلیلی بدون برجام و اف ای تی اف رشد ۸ درصدی و حتی بیشتر از آن می‌تواند تحقق یابد. او معتقد به برقراری انضباط مالی، شفافیت اقتصادی، کاهش ناترازی بانک‌ها، شفافیت در میزان خلق‌پول از سوی بانک‌ها، تعیین یک ساختار مشخص و اولویت بندی مصارف ارزی برا‌ی کنترل تورم و لزوم ارزآوری نهاد‌ها است. البته جلیلی تا کنون درباره چگونگی اجرای این اهداف و تامین منابع مالی آن تنها به صرف ایده برقراری روابط تجاری با کشور‌های همسو و اجری توافق‌تنامه‌های استراتژیک اکتفا کرده است.

در سوی مقابل جلیلی، مسعود پزشکیان به دولت حداقلی و بازار آزاد باور دارد. او در حوزه اقتصادی این برنامه‌ها را دارد: 

سقف معافیت مالیاتی برای حقوق بگیران و کسبه را افزایش می‌دهد. قیمت بنزین را با همراهی مردم ساماندهی می‌کند. قیمت گذاری منطبق بر نرخ تورم را پی خواهد گرفت. اقتصاد آزاد را مبتنی بر فعالیت تجار، بازرگانان و تولیدکنندگان می‌داند. از اقتصاد و تجارت آزاد دفاع می‌کند خصوصی سازی را محور مهم رشد بهینه می‌داند و اصل مالکیت و رقابت برابر را به رسمیت می‌شناسد.

دیگر برنامه‌های پزشکیان در حوزه اقتصاد این است که از کسبه و اقشار آسیب پذیر مالیات نجومی گرفته نشود. او اقتصاد را امری منحصر به دولت و خصولتی‌ها نمی‌بیند با اقتصادی که حامی منافع جریانی خاص باشد همراهی نمی‌کند. همچنین، تیم اقتصادی پزشکیان بورس را حیاط خلوت دولت برای رفع کسری بودجه نمی‌دانند. مخالف حضور نظامیان در امر اقتصاد هستند.